Czy woda może się przeterminować? Czy woda się psuje?
Woda to jeden z najbardziej podstawowych i niezbędnych do życia zasobów. Gasi pragnienie, jest dodatkiem do wielu dań i służy do mycia. Czy jednak ktoś kiedykolwiek zastanowił się, czy woda ma datę ważności? I co się właściwie stanie, jeśli napije się wody, która stała zbyt długo? Czas rozwiać wątpliwości.
Czy woda może się zepsuć?
Choć czysta chemicznie woda (H2O) nie psuje się w klasycznym rozumieniu tego słowa, to jednak każda butelka w sklepie ma na etykiecie określoną datę przydatności do spożycia. Dlaczego?
Producenci są zobowiązani do umieszczania daty ważności na produktach spożywczych – także na wodzie. To wymóg prawny, który ma na celu ochronę konsumenta. W przypadku wody nie chodzi o to, że po przekroczeniu terminu stanie się ona trująca z dnia na dzień. Chodzi raczej o potencjalne zmiany w smaku, zapachu, a czasem i w bezpieczeństwie mikrobiologicznym, jeśli była przechowywana w nieodpowiednich warunkach.
Warto wiedzieć, że plastikowe butelki, w których zwykle kupuje się wodę, z czasem mogą wchodzić w interakcję z jej zawartością, zwłaszcza jeśli narażone są na ciepło i światło. Takie czynniki mogą powodować przenikanie cząsteczek mikroplastiku lub dodatków stosowanych przy produkcji opakowań.
Zgodnie z danymi Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 2023 roku długotrwały kontakt wody z tworzywami sztucznymi, szczególnie w podwyższonej temperaturze, może prowadzić do migracji substancji chemicznych do cieczy, choć zwykle nie przekraczają one dopuszczalnych norm.
Jeśli butelka była szczelnie zamknięta i przechowywana w chłodnym miejscu, wypicie starej wody zazwyczaj nie wiąże się z poważnym ryzykiem. Problem zaczyna się, gdy woda stała w ciepłym samochodzie, była otwarta przez dłuższy czas albo znajdowała się w zniszczonej butelce. Wówczas może dojść do rozwoju bakterii, głównie w wilgotnym środowisku. Taka woda może nie tylko smakować nieprzyjemnie, ale też zaszkodzić.
Ile może stać woda w plastikowej butelce po otwarciu?
Kiedy otwiera się butelkę z wodą, uruchamia się proces, który sprawia, że zawartość zaczyna powoli tracić swoje właściwości. W takim razie ile może stać woda w plastikowej butelce po otwarciu?
Zwykle mówi się o maksymalnie 2-3 dniach w lodówce. Po tym czasie mogą pojawić się nie tylko zmiany smakowe, ale też rozwój drobnoustrojów, jeśli butelka była narażona na kontakt z ustami.
Woda po otwarciu i dłuższym kontakcie z powietrzem może nabrać lekko kwaśnego posmaku. Nie oznacza to jednak, że zaszły w niej groźne procesy biologiczne. To efekt pochłaniania dwutlenku węgla (CO2) z powietrza, który w wodzie tworzy niewielkie ilości kwasu węglowego. W rezultacie pH wody delikatnie spada, a to przekłada się na wyczuwalną, kwaskowatą nutę w smaku.
Poza tym, jak wspomniano wcześniej, w dłuższym kontakcie z wodą, niektóre tworzywa mogą uwalniać do cieczy niepożądane substancje, np. mikroplastik. Dlatego warto rozważyć trwałe i bezpieczne butelki, które ograniczają kontakt wody ze szkodliwymi materiałami. Dobrym rozwiązaniem są butelki Wessper stworzone z myślą o wielokrotnym użyciu i maksymalnym bezpieczeństwie.
Woda z kranu a butelkowana – która dłużej zachowuje świeżość?
Zastanawiając się, czy woda się psuje, warto spojrzeć na źródło jej pochodzenia. To, skąd pochodzi i jak została przetworzona, ma duży wpływ na jej trwałość.
Woda kranowa, zanim trafi do domowych kranów, przechodzi proces uzdatniania – chemicznego i mechanicznego. W wielu miastach w Polsce jakość kranówki jest naprawdę wysoka, a regularne badania gwarantują, że jest bezpieczna do picia. Tyle że w odróżnieniu od wody butelkowanej nie jest hermetycznie zamknięta, więc łatwiej o jej zanieczyszczenie już w domowych warunkach np. w dzbanku.
Woda butelkowana (zwłaszcza źródlana lub mineralna) trafia do konsumenta w szczelnie zamkniętych butelkach, a to zapewnia jej czystość mikrobiologiczną przez dłuższy czas, a przynajmniej dopóki jej opakowanie nie zostanie naruszone. Jej trwałość wynika więc przede wszystkim z procesu pakowania.
Porównując obie opcje, widać wyraźnie, że to nie tyle sama woda, ile sposób przechowywania wpływa na to, jak długo zachowuje świeżość. Jeśli woda z kranu zostanie odpowiednio przefiltrowana i umieszczona w butelce wykonanej z bezpiecznych materiałów, również może posłużyć przez kilka dni.
Jakie czynniki mogą sprawić, że woda stanie się niezdatna do picia?
Czy woda może się przeterminować? Sama w sobie – nie, ale zewnętrzne czynniki mogą sprawić, że picie jej stanie się niebezpieczne.
Na czele listy ryzyk znajdują się:
- bakterie i drobnoustroje – rozwijają się szczególnie w cieple i przy dostępie powietrza,
- światło słoneczne – promieniowanie UV może wpłynąć na strukturę plastiku i przyspieszyć reakcje chemiczne,
- wysoka temperatura – przyspiesza rozkład niektórych związków i zwiększa ryzyko powstawania szkodliwych substancji,
- uszkodzone opakowanie – pęknięcia czy nieszczelności sprawiają, że do środka może dostać się wszystko – od kurzu po bakterie,
- mikroplastik – im dłużej woda ma kontakt z tanim plastikiem, tym większa szansa na obecność jego cząsteczek w cieczy.W codziennych wyborach warto być świadomym tych zagrożeń i unikać ryzykownych sytuacji.
Jak prawidłowo przechowywać wodę, aby długo pozostała świeża?
Bez względu na to, czy chodzi o wodę z kranu, czy butelkowaną, aby zachować jej świeżość, należy odpowiednio ją przechowywać.
Najlepiej trzymać ją z dala od światła i ciepła w chłodnym, zacienionym miejscu, a jeśli to możliwe – zostawić w lodówce. Zaleca się unikać wielokrotnego otwierania i picia bezpośrednio z butelki, jeśli planuje się przechowywać wodę dłużej. W przypadku wody kranowej powinno się ją filtrować i przechowywać w szczelnych dzbankach lub butelkach z wysokiej jakości tworzywa.
Świeżość wody to nie tylko kwestia smaku, ale też bezpieczeństwa. Dbanie o jakość tego, co się pije, naprawdę się opłaca. Warto traktować wodę z taką samą uwagą, jak jedzenie, które ląduje na talerzach. Zwłaszcza że odpowiednio przechowywana i podana smakuje lepiej, orzeźwia skuteczniej i wspiera codzienne funkcjonowanie.
W razie wątpliwości co do jakości wody, np. w przypadku dziwnego smaku, zapachu lub zmętnienia, zawsze lepiej jej nie pić i zastąpić świeżą.
